Η ευτυχία

Ένας από τους σημαντικότερους στόχους όλων των ανθρώπων είναι η ευτυχία τους. Συνήθως κυνηγούν την προσωπική ευτυχία ακόμα και όταν θεωρούν πως προσφέρουν στην ευτυχία κάποιων άλλων.
Αργότερα όταν κάνουν παιδιά πολλοί κάνουν το λάθος να ενδιαφέρονται για την ευτυχία των παιδιών τους πιο πολύ από την δική τους, πάντα ερμηνεύοντας την ευτυχία αυτή με τα δικά τους κριτήρια σωστά ή λανθασμένα. Λέω πως κάνουν το λάθος γιατί ένας δυστυχισμένος γονιός δε μπορεί να δώσει ευτυχία στο παιδί του, απλά μπορεί να παίζει θέατρο πως είναι ευτυχής και να καταβάλει υπεράνθρωπες προσπάθειες να μεταδώσει από τα ψήγματα της ανύπαρκτης ενέργειας που έχει και στα παιδιά του.

Το ίδιο και ένας δυστυχισμένος άνθρωπος δεν μπορεί να μεταδώσει ευτυχία γιατί απλά δεν την έχει άρα μόνο θέατρο μπορεί να παίζει στους γύρω του.

Για να νιώσουμε ευτυχείς ένα σύνολο από υλικές αλλά κυρίως ψυχικές ανάγκες μας πρέπει να καλυφθούν όσο το δυνατόν περισσότερο και πάντως πέρα από ένα νοητό όριο. Τότε διακατεχόμαστε από ένα σύνολο διαφορετικών συναισθημάτων πού όλα μαζί αποτελούν την ευτυχία. Κάτι τέτοιο δεν είναι και τόσο εύκολο να συμβεί βέβαια αφού είναι τόσες πολλές οι παράμετροι που πρέπει να ικανοποιηθούν για να νιώσουμε πραγματικά ευτυχισμένοι που η μόνιμη κατάσταση ευτυχίας είναι κάτι το άπιαστο.

Έτσι μιλάμε για ένα σύνολο στιγμών ευτυχίας που όλες μαζί δίνουν ένα θετικό πρόσημο μέσα μας και μπορούμε να πούμε πως "πραγματικά είμαι ευτυχισμένος".

Δεν είναι όμως και τόσο σίγουρο πως ξέρουμε το καλύτερο για τον εαυτό μας. Μια σειρά λαθών του παρελθόντος είναι εκεί ανά πάσα στιγμή για να μας το θυμίζουν αυτό. Είπαμε πως η ευτυχία στο απόλυτο είναι ουτοπικός στόχος έτσι και αλλιώς. Όμως όταν η ζωή μας αποτελεί έναν καθρέφτη σωστών και λανθασμένων επιλογών μπορούμε εύκολα να διακρίνουμε (δυστυχώς κατόπιν εορτής) πως τότε που θεωρούσαμε ότι δρούσαμε υπέρ της προσωπικής μας ευτυχίας ουσιαστικά κάναμε το αντίθετο.

Έτσι ερχόμαστε και στο βασικό ερώτημα. Πόσο καλά καταλαβαίνουμε και γνωρίζουμε τις ανάγκες μας ώστε να είμαστε ευτυχισμένοι?

Όταν λέω ανάγκες δεν μιλώ για τις υλικές. Άλλωστε το να αγοράζεις πράγματα αποτελεί απλά μια ανακούφιση στο δύσκολο δρόμο προς την ευτυχία. Εδώ ψάχνουμε να βρούμε την αιτία που δημιουργεί τον "πονοκέφαλο" όχι να ανακουφιστούμε απλά από αυτόν. Έτσι λοιπόν τα υλικά δεν μας απασχολούν μιας και έχουμε άπειρα παραδείγματα ανθρώπων με πλούτο και σε κατάσταση που μπορούν να αποκτήσουν ότι θέλουν και δεν είναι ευτυχείς.

Μιλάμε λοιπόν κυρίως για την ευτυχία σε "ψυχικό" επίπεδο θεωρώντας πως τα άτομα εκείνα που ψάχνουν την ευτυχία στα υλικά μόνο πράγματα κάποτε θα βρεθούν σε θέση να καταλάβουν πως όσα "χάπια για το πονοκέφαλο" και αν πάρουν ο "πονοκέφαλος" θα ξανάρθει. Δηλαδή έχουν χάσει απλά το νόημα της ύπαρξης.

Πόσο καλά καταλαβαίνουμε και γνωρίζουμε τις ανάγκες μας ώστε να είμαστε ευτυχισμένοι?

Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε και να γνωρίσουμε τις ανάγκες μας θέλουμε δυο βασικά πράγματα. Εσωτερική ανησυχία και αναλυτική σκέψη ώστε να μπορέσουμε να "πετάξουμε" όλα όσα θολώνουν την πραγματική εικόνα των αναγκών μας και να δούμε γυμνή την αλήθεια αυτών των αναγκών.

Για παράδειγμα, κάποιος που νιώθει "ευτυχής" αγοράζοντας κάθε λίγο πράγματα δηλώνει ευτυχισμένος γιατί δεν μπορεί να εμβαθύνει και να σκεφτεί πως έχει ένα κενό μέσα του τέτοιο που αν δεν έχει αύριο την δυνατότητα να αγοράζει δεν θα μπορεί να το καλύψει.

Κάποιος που είναι σε μια σχέση και συνεχώς αναζητά να διασκεδάζει με παρέες δηλώνει ευτυχής χωρίς να αναλογίζεται πως δεν έχει καμία επαφή με το ταίρι του και ο μόνος τρόπος που μπορεί να συνυπάρξει μαζί του είναι όταν υπάρχει παρέα. Άρα βρίσκεται σε μια κενή σχέση.

Πολλά τέτοια παραδείγματα μας παραπέμπουν σε πλαστούς τρόπους που αναζητούμε για να μπορέσουμε να πούμε πως είμαστε ευτυχείς. Είναι κάτι όπως ο ναρκομανής ο οποίος για να μπορέσει να ζήσει στον "παράδεισο" ψάχνει την κόκα και όταν δεν την έχει καταρρέει.

Η ψυχική κάλυψη αν ρωτήσει κανείς γύρω του θα έρθει από την "ζεστασιά" του συντρόφου μας, από το πόσο εκδηλώνει την αγάπη του για εμάς, από  την σταθερότητα που έχει δίπλα μας, από την χαρά που μας προσφέρει η επικοινωνία που έχουμε μαζί του, από τον θαυμασμό που μπορεί να τρέφει για εμάς και πολλά άλλα.  Όλοι λίγο ως πολύ θα πουν τα ίδια σχετικά με αυτό. Όμως το παράδοξο είναι πως αν κοιτάξουν πίσω στην ζωή τους αυτά τα πράγματα είναι τόσο σπάνια έως και ανύπαρκτα.

Θα δουν τις λάθος επιλογές τους να τους κοιτούν κατάφατσα, θα θυμηθούν εκείνον που όχι μόνο δεν τους μίλαγε για αγάπη αλλά τους έβριζε κι όλα. Ή τον άλλον που η έκφραση της αγάπης του ήταν τόσο δύσκολο να βγει όσο ο τοκετός μιας μάνας.  Θα δουν τους φίλους που τους έκαναν πέρα χωρίς κανένα σοβαρό λόγο ή τα άτομα που δεν τους εκτίμησαν πραγματικά ποτέ. Γενικά θα δουν ένα σωρό από λάθος επιλογές που αν υποθέταμε πως ξέρουμε το "καλό" μας και τον δρόμο προς την ευτυχία μας ποτέ δεν θα έπρεπε να είχαμε κάνει.

Καταλήγοντας αν και είναι ένα μεγάλο θέμα, θα ήθελα να πω ότι το παρελθόν του καθενός από μας μιλάει για το αν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τι είναι καλό ή όχι για τον δρόμο προς την ευτυχία μας ακόμα και αν πολλές φορές ο εγωισμός μας δεν επιτρέπει να παραδεχτούμε τα λάθη μας.