ΜΕ ΕΛΚΥΣΤΙΚΑ ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΞΕΚΛΕΙΔΩΝΟΥΝ ΣΕΝΤΟΥΚΙΑ ΚΑΙ ΘΥΡΙΔΕΣ

Ρεπορτάζ : Ειρήνη Σακελλάρη
(από την Ημερησία)
 
Αγώνα δρόμου, door to door, πελάτη πελάτη πραγματοποιούν οι τράπεζες προκειμένου οι πελάτες τους να επαναφέρουν εκ νέου τα χρήματα στους λογαριασμούς τους, χρήματα τα οποία είχαν φύγει είτε στο εξωτερικό...

λόγω της ανασφάλειας για επιστροφή στη δραχμή, είτε είχαν καταλήξει εξαιτίας του ίδιου λόγου σε σεντούκια και θυρίδες.

Ειδικά αυτή η δεύτερη κατηγορία πελατών έχει αρχίσει να ανταποκρίνεται θετικά εκτιμώντας ότι το σενάριο εξόδου από το ευρώ είναι σενάριο σε αποδρομή. Οι τράπεζες «αναγνωρίζουν» καθημερινά στα ταμεία τους δικές τους δεσμίδες , με ημερομηνίες Μαϊου και Ιουνίου του 2012 όταν είχε σημειωθεί προεκλογικά το μεγάλο κύμα φυγής μετρητών. Με την απόδειξη ανάληψης ανά χείρας προκειμένου να αποδείξουν το «πόθεν» των μετρητών, δεκάδες πελάτες των τραπεζών επιστρέφουν καθημερινά τις οικονομίες τους στα ταμεία και αυτό αποτελεί ένα ελπιδοφόρο μήνυμα. Επί του παρόντος, ωστόσο, το κύμα επανόδου των καταθέσεων αν και φαίνεται ανεπίστρεπτο, δεν έχει συμπαρασύρει ακόμη μεγάλη μερίδα καταθετών, ιδιαίτερα εκείνους που είχαν οδηγηθεί σε τράπεζες του εξωτερικού είτε στην Ευρωπαϊκή Ενωση είτε σε άλλες χώρες.

Όπως λένε οι διευθυντές υποκαταστημάτων των τραπεζών η επαναφορά των μετρητών στα γκισέ των τραπεζών, πολλών δε μάλλον καταθέσεων από το εξωτερικό δεν είναι εύκολη υπόθεση, μολονότι η ψυχολογία των πελατών έχει αλλάξει. Οπλο των τραπεζών στην προσπάθειά τους να επανέλθουν οι καταθέσεις στην Ελλάδα, είναι οι υψηλές αποδόσεις που έχουν οι καταθετικοί λογαριασμοί στην χώρα μας έναντι των λογαριασμών σε τράπεζες του εξωτερικού, σε μία περίοδο που οι μικροκαταθέτες, βλέπουν το κομπόδεμά τους να λιγοστεύει εξαιτίας των μεγάλων υποχρεώσεων, κυρίως φορολογικών, στις οποίες πρέπει να ανταποκριθούν, αλλά και λόγω της περικοπής των αποδοχών τους. Η έλλειψη ρευστότητας οδηγεί πολλούς καταθέτες να καταφεύγουν στις οικονομίες τους για να συμπληρώσουν τα εισοδήματά τους και να καλύψουν ανάγκες που σε ορισμένες περιπτώσεις είναι ανελαστικές.

Απέναντι στο θετικό στοιχείο της απόδοσης, αλλά και του περιορισμού της ανασφάλειας υπάρχουν εμπόδια τα οποία δεν επιτρέπουν η διαδικασία εισροών των καταθέσεων να διενεργηθεί με ταχύτερους ρυθμούς.

Ένα από τα στοιχεία αυτά είναι ο φόβος δέσμευσης των λογαριασμών καθώς η τράπεζα υποχρεούται να λειτουργήσει ως τρίτη και να «μπλκοκάρει» λογαριασμούς, χρεόγραφα και άλλα περιουσιακά στοιχεία πελατών της, είτε λόγω δικαστικών αποφάσεων που εκδίδουν ιδιώτες είτε επειδή υπάρχουν εντολές κατάσχεσης από το Δημόσιο.

Εάν τα χρήματα βρίσκονται εκτός τράπεζας, είτε σε τράπεζα στο εξωτερικό, οι εντολές αυτές είναι εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατον να υλοποιηθούν.

Εφόσον λοιπόν μιλούμε κυρίως για μικροκαταθέτες, αυτοί κρίνουν συχνά πως αποτελεί ασφαλιστική δικλίδα της περιουσίας τους ακόμη και έναντι μελλοντικών υποχρεώσεών τους να μην επιστρέψουν τα χρήματά τους στην τράπεζα.

 

Υψηλές αποδόσεις με επιτόκιο από 3,80% έως 5,70%

  Οι αποδόσεις που χορηγούν οι ελληνικές τράπεζες αν και μικρότερες από εκείνες του Ιουνίου ή του Μαΐου του 2012 παραμένουν εξαιρετικά υψηλές και κατά το τρέχον χρονικό διάστημα. Όπως παρατηρούν τραπεζικοί παράγοντες σημειώνεται ένα παράδοξο να δίνονται μικρότερα επιτόκια για το διάστημα εξαμήνου και χρόνου καθώς οι πελάτες είναι εκπαιδευμένοι να ζητούν προθεσμίες εξαμήνου και χρόνου, ωστόσο, επειδή η πρόβλεψη είναι πως τα επιτόκια σταδιακά θα μειωθούν, οι τράπεζες δίνουν μεγαλύτερες αποδόσεις στο διάστημα μέχρι τρίμηνο.

Οι συστημικές τράπεζες στις προθεσμιακές τους καταθέσεις διαμορφώνουν επιτόκια της τάξης του 3,80% - 4% για ποσά μικρότερα των 100.000 ευρώ, ενώ για ποσά από εκεί και πάνω, κινούνται μέχρι και 4,75% για μέχρι τρίμηνο. Στο εξάμηνο και το χρόνο οι αποδόσεις πέφτουν στο 4,60% περίπου.

Ωστόσο, μη συστημικές τράπεζες και κυρίως τράπεζες του εξωτερικού- που λειτουργούν στην Ελλάδα- δίνουν αποδόσεις για ποσά πάνω από 100.000 ευρώ της τάξης του 5,30% έως 5,70% σε μία προσπάθεια να προσελκύσουν κεφάλαια.

Σημειώνεται ότι όλες οι καταθέσεις στη χώρα μας είναι εγγυημένες ανά καταθέτη και ανά τράπεζα για μέχρι 100.000 ευρώ στο ακέραιο.

Στα θετικά στοιχεία επιστροφής των καταθέσεων από τράπεζες του εξωτερικού σε ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να προστεθεί και η φορολόγηση των τόκων των καταθέσεων. Όταν η κατάθεση βρίσκεται στην Ελλάδα, οι τόκοι φορολογούνται με 10% ( υπάρχει πιθανότητα το ποσοστό αυτό να αυξηθεί σε 15% ή και 17,5%). Ωστόσο, η φορολόγηση εξαντλείται στην πηγή και ο φορολογούμενος δεν είναι υποχρεωμένος να εγγράψει το εισόδημα αυτό στη δήλωσή του εκτός και εάν επιθυμεί να επιδείξει μεγαλύτερο εισόδημα για πόθεν έσχες. Στις καταθέσεις εξωτερικού ο καταθέτης φορολογούμενος υποχρεούνται να δηλώσει τους τόκους των καταθέσεων στο εισόδημα και να φορολογηθεί τις καταθέσεις αυτές με βάση την κλίμακα φορολογία του με συντελεστές σαφώς υψηλότερους.

 

Νέα προϊόντα λιανικής τραπεζικής

  Συγχρόνως έχουν δημιουργηθεί μικροί αποταμιευτικοί λογαριασμοί που ως όριο κατάθεσης θέτουν τα 300 ευρώ και δίνουν αποδόσεις της τάξης του 3% από το πρώτο ευρώ αρκεί η κατάθεση να βαίνει ανοδική στο τέλος του μήνα και το υπόλοιπο στο τέλος του μήνα να είναι ανεβασμένο κατά 1 ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο υπόλοιπο.

Παράλληλα, υπάρχουν λογαριασμοί αποταμιευτικοί οι οποίοι συνδυάζουν και ασφαλιστικές καλύψεις υγείας και σύνταξης για τον αποταμιευτή και την οικογένειά του. Δωρεάν ιατρικές εξετάσεις, ειδικά προνόμια, αλλά και γενναίες εκπτώσεις σε ιατρικές εργασίες προσφέρουν οι περισσότερες τράπεζες, σε συνεργασία με μεγάλους ομίλους που δραστηριοποιούνται στο χώρο της υγείας.

Το κόστος των υπηρεσιών είναι από δωρεάν μέχρι 100 ευρώ τον μήνα.

 

Τα εμπόδια για την επιστροφή των καταθέσεων

 

Σταδιακή βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας βλέπουν οι αναλυτές της Alpha Bank. Όπως είχαν τονίσει σε πρόσφατη ανάλυσή τους, το χρηματοοικονομικό σύστημα της χώρας αναμενόταν να ενισχυθεί μετά τις αποφάσεις του Eurogroup της 26ης Νοεμβρίου 2012 για την επαναλειτουργία του Δεύτερου Προγράμματος Προσαρμογής και Χρηματοδοτικής Ενίσχυσης της Ελληνικής Οικονομίας, την καταβολή των δόσεων που είχαν διακοπεί από τον Ιούνιο του 2012 και την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών έως τον Απρίλιο του 2013.

Ηδη, η ομαλοποίηση της κατάστασης στο ελληνικό χρηματοοικονομικό σύστημα έχει αρχίσει διστακτικά με την επιστροφή των καταθέσεων από τον Ιούλιο του 2012 και κυρίως με τη δραστική αναδιάρθρωση και συγκέντρωση των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων στο δεύτερο εξάμηνο του 2012.

Ειδικότερα, οι συνολικές καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα στα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα σημείωσαν περαιτέρω μικρή άνοδο τον Οκτώβριο του 2012, με αποτέλεσμα να ανέλθουν στα 155,2 δισ. ευρώ, από 154,3 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο και 150,6 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2012. υπογράμμιζε η ανάλυση. Τα στοιχεία αυτά για την πορεία της επιστροφής καταθέσεων δεν απεικονίζουν την πραγματική αύξηση που είναι σαφώς μεγαλύτερη -πάνω από 8 δισ.- αφού ένα ποσοστό καταθετών αν και επαναφέρει τις καταθέσεις του στις τράπεζες αναγκάζεται στη συνέχεια να χρησιμοποιεί για αποταμιεύσεις για πληρωμή φόρων και άλλων υποχρεώσεών του.

Σε κάθε περίπτωση πάντως αγώνας δρόμου στον οποίον έχουν επιδοθεί οι τράπεζες δεν πρόκειται να αποδώσει τα μέγιστα αν δεν υπάρξει μαζική επιστροφή καταθέσεων από το εξωτερικό.

Όπως σημειώνουν στην «Η» διευθυντές καταστημάτων μιλούμε για τις «λευκές» καταθέσεις που δεν αποτελούν προϊόν παράνομου πλουτισμού και οι τράπεζες σε αυτές στοχεύουν καθώς για τις άλλες είναι εξαιρετικά δύσκολο να τις προσελκύσουν τα πιστωτικά ιδρύματα χωρίς να υπάρξουν πρωτοβουλίες σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο.

Ηδη κάποιες επιστροφές εμφανίζονται κυρίως από την Κύπρο, καθώς η μεγαλόνησος υπήρξε το πρώτο καταφύγιο εξωτερικού για τις μικροκαταθέσεις Ελλήνων καθώς το άνοιγμα λογαριασμού στη χώρα δεν απαιτούσε φυσική παρουσία λόγω των στενών χρηματοοικονομικών σχέσεων Ελλάδας - Κύπρου.

Συγχρόνως καθώς και η Κύπρος μπαίνει στο Μνημόνιο με πρόγραμμα ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών της, είναι φυσικό οι καταθέτες αυτοί να αισθάνονται πως δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά μεταξύ των δύο χωρών πλέον.

Σημαντικό εμπόδιο στην προσέλκυση καταθέσεων από το εξωτερικό ιδιαίτερα καταθετών που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα παραμένει η ύφεση και ο φόβος όσων οφείλουν στο Δημόσιο είτε σε ιδιώτες και έχουν εκδοθεί σχετικές δικαστικές αποφάσεις.

Ακόμη και ο φόβος δημιουργίας μελλοντικών οφειλών ενισχύει το σκεπτικισμό.

Ένα άλλο σημαντικό εμπόδιο είναι πως η ανασφάλεια κυρίως σε μεγάλης ηλικίας άτομα παραμένει ενεργή. Ετσι παρά τον κίνδυνο της κλοπής των μετρητών ο πρώην καταθέτης διακινδυνεύει σε ιδιωτικό χώρο.

Από την άλλη πλευρά παρατηρείται και το φαινόμενο αρκετοί καταθέτες να μεταφέρουν τα κεφάλιά τους από τράπεζα σε τράπεζα στην αναζήτηση καλύτερης απόδοσης σε πολύ τακτά χρονικά διαστήματα.

Είναι αυτοί που οι τραπεζικοί χαρακτηρίζουν ως «επιτοκιάκηδες».

 

Καταθέσεις σε ξένο νόμισμα

 

Αρκετοί είναι εκείνοι οι καταθέτες οι οποίοι προτιμούν νομίσματα εκτός Ευρωζώνης όπως δολάριο και δολάριο Αυστραλίας, αλλά και λίρα Στερλίνα, εκτιμώντας ότι θα υπάρξει υποχώρηση της ισοτιμίας του ευρώ μέσα στο 2013 λόγω της συνεχιζόμενης ύφεσης σε πολλές χώρες της Ευρωζώνης. Εκεί οι αποδόσεις είναι μειωμένες. Οι δολαριακοί λογαριασμοί δίνουν επιτόκια από 1%, ενώ σε κάποια ειδικά προϊόντα η απόδοση για το δολάριο ΗΠΑ μπορεί να φθάσει και 3%. Υπάρχουν, ωστόσο και λογαριασμοί που προσφέρουν και extra απόδοση αναλόγως με την πορεία της ισοτιμίας ξένου νομίσματος και ευρώ. Μεγαλύτερες είναι οι αποδόσεις στο αυστραλιανό δολάριο που ανέρχονται και μέχρι 3,20% στο τρίμηνο, ενώ ελάχιστες είναι οι αποδόσεις της στερλίνας που ξεκινούν από 0,56% για να φθάσουν στο έτος στο επίπεδο του 1,13%. Ωστόσο, οι καταθέτες ξένων νομισμάτων προσδοκούν να κερδίσουν από την ισοτιμία και όχι από το επιτόκιο.