Διερωτώνται
στην Ευρωπη εαν η Ελλαδα ειναι σε θεση να πυροδοτησει ευρυτερη
ευρωπαικη κριση, οπως στο προσφατο παρελθον. Ωστοσο, το ακριβως
αντιθετο συμβαινει. Δεν αποσταθεροποιει η Ελλαδα την Ευρωπη, αλλα οι ευρωπαικες επιλογες καταποντιζουν την χωρα μας, οπως και το συνολο της Ευρωζωνης.
Ψυχραιμοτερο, το διεθνες ειδησεογραφικο πρακτορειο Μπλουμπεργκ, επισημαινει οτι η Ελλαδα αποτελει το πιο εκτεθειμενο και πιο ευαλωτο μερος της γενικωτερης ευρωπαικης κρισης, την κορυφη του ευρωπαικου παγοβουνου και οτι στην χωρα μας δοκιμαζεται ακομη...
μια φορα το συνολο της Ευρωζωνης και η ικανοτητα της να διαχειριζεται την σημερινη κριση, που πληττει οχι μονον μια μικρη χωρα, αλλα το συνολο της νομισματικης περιοχης του ευρω, της Γερμανιας συμπεριλαμβανομενης. Ενοσω η Ελλαδα αποτυγχανει, αποτυγχανει επισης και κυριως η λανθασμενη και αντιπαραγωγικη ευρωπαικη συνταγη που επιβαλλεται σε ολοκληρη την Ευρωζωνη.
Στη διαρκεια της προσφατης 6ετιας, η Αμερικη επετυχε να απεμπλακει απο την κριση, που αρχικα η ιδια ειχε πυροδοτησει, ενω η Ευρωπη συνεχιζει να βυθιζεται σε αυτην, μεχρι σημειου αποπληθωρισμου (déflation) – την εφιαλτικωτερη προοπτικη για το ευρωπαικο οικοδομημα, που εκτιθεται ετσι σε κινδυνο αμεσης αποσυνθεσης του.
Γιατι αραγε η αμερικανικη αναπτυξη ανερχεται σημερα σε +5%, ενω η αντιστοιχη ευρωπαικη επιδοση συρεται μεταξυ φθορας και αφθαρσιας, σε μηδενικα επιπεδα; Γιατι αραγε στο διαστημα της επιμαχης 6ετιας, η αμερικανικη ανεργια συρρικνωθηκε σε 5,8%, ενω παραλληλα η ευρωπαικη εκτιναχθηκε σε 12%; Γιατι αραγε οι επενδυσεις, ο σχηματισμος παγιου κεφαλαιου και οι θεσεις εργασιας, στο αυτο διαστημα, εκτιναχθηκαν κατα 25% στην Αμερικη, ενω εγκλωβιζονται σε μηδενικους ρυθμους αυξησης στην Ευρωζωνη; Οι απαντησεις στα τρια ερωτηματα δεν εχουν σχεση με το μεγεθος της κρισης, αλλα με την αναποτελεσματικοτητα της ευρωπαικης διαχειρισης, που διατηρειται στους αντιποδες της αμερικανικης.
Εξ αρχης, η Αμερικη αντιμετωπισε την κριση ως «χρηματοπιστωτικη φουσκα» και ελαβε προς τουτο μετρα ενισχυσης της πραγματικης οικονομιας, επιβαλλοντας παραλληλα αυστηρη επιτηρηση στον χρηματοπιστωτικο τομεα. Η Ευρωπη επελεξε την ακριβως αντιθετη διαχειριση: αντιμετωπισε την κριση οχι ως χρηματοπιστωτικη φουσκα, αλλα ως διαρθρωτικο προβλημα, και αντι να αυστηροποιησει τους ορους λειτουργιας του χρηματοπιστωτικου τομεα, δεν επαψε να αποδυναμωνει την πραγματικη οικονομια αφαιρωντας πορους απο αυτην προς στηριξη των κλυδωνιζομενων τραπεζων. Δεν παυει να ανταμοιβει τους υπαιτιους της χρηματοπιστωτικης φουσκας με χρηματα των θυματων τους και παρ’ολο που το χρηματοπιστωτικο συστημα δεν ανταποδιδει το ρευστο προς την πραγματικη οικονομια, αλλα το κατακρατει για δικες του υποχρεωσεις.
Στην Αμερικη, ο προεδρος Ομπαμα εκηρυξε πολεμο εναντιον της διαφθορας, επιβαλλοντας βαρυτατα προστιμα δισεκατομμυριων σε αμερικανικες και ευρωπαικες εταιρειες. Ο ιδιος δεν εδιστασε να φορολογησει με 90% τα μπονους που ειχε διανειμει στα στελεχη της η γνωστη AIG. Παραλληλα, ο προεδρος, ενω παραχωρησε 250 δις προς στηριξη των τραπεζων, με την επεκταση της κοινωνικης ασφαλισης σε 50 εκατομμυρια ανασφαλιστους, αποδεχθηκε προσθετες δημοσιες δαπανες 634 δισεκατομμυριων. Στην Ευρωπη κρατει ακομη η αντιληψη οτι τα προστιμα και η τιμωρητικη πολιτικη εναντι της διαφθορας και φοροδιαφυγης αποβαινουν εις βαρος των χωρων που τις εφαρμοζουν, καθ’οσον δηθεν αποθαρρυνονται ετσι οι επενδυσεις και αποσυρονται οι εταιρειες. Ακομη και τα σκανδαλα της γερμανικης Ζημενς, απο την Αμερικη ηλθαν στο φως και απο εκει επιβληθηκαν τα προστιμα, οχι απο την Ευρωπη ουτε απο την Γερμανια.
Η αμερικανικη πολιτικη αποδιδει προτεραιοτητα στην ενισχυση της καταναλωσης και εσωτερικης ζητησης, ωστε να παρακινουνται ετσι νεες επενδυσεις: εαν η ιδιωτικη ζητηση εξοντωνεται με την επεκταση της φορολογιας στα νοικοκυρια και την περικοπη δημοσιων δαπανων, τοτε πως ειναι δυνατον να ανακαμπτουν οι επενδυσεις; Η Ευρωπη ακολουθησε την ακριβως αντιθετη προσεγγιση: επικαλουμενη την θλιβερη «πολιτικη της προσφορας», παραμενει εμμονικα προσηλωμενη στις περικοπες ιδιωτικων και δημοσιων δαπανων και στην συρρικνωση του δημοσιου ελλειμματος, επισπευδοντας ετσι την υφεση και συρρικνωση της οικονομιας.
Ενω η Ευρωζωνη συνταγματοποιει τον «χρυσου κανονα» των μηδενικων ελλειμματων, ο Ομπαμα αυξησε τις δημοσιες δαπανες κατα 40% – η μεγαλυτερη αυξηση δαπανων στην αμερικανικη ιστορια. Το δημοσιο ελλειμμα, απο 300 δις επι του προκατοχου του Μπους, εκτιναχθηκε μετα το 2009 σε 1400 δις ή 12,3% του ΑΕΠ, αυξηση επισης η μεγαλυτερη απο το 1945. Ο Αμερικανος προεδρος εφθασε στο σημειο να επιβαρυνει το δημοσιο χρεος κατα 33 σεντς για καθε δολλαριο προσθετης δημοσιας δαπανης. Στην Ευρωπη, συμβαινει ακριβως το αντιθετο: Μερκελ και Σοιμπλε δεν παυουν να επαναλαμβανουν τελετουργικα και ad nauseam οτι «αναπτυξη με δανεικα δεν γινεται», ενω ολοι γνωριζουν το ακριβως αντιθετο: αναπτυξη χωρις δανεικα δεν γινεται και ουτε εχει γινει ποτε στην ιστορια.
Στο διαστημα της 6ετιας, η αμερικανικη εσωτερικη καταναλωση αυξηθηκε σωρευτικα κατα 12%, συμπαρασυροντας επεκταση επενδυσεων κατα 25%, ενω αντιθετα στην Ευρωπη η εσωτερικη καταναλωση συρεται σε μηδενικα και αρνητικα επιπεδα, με συνεπεια την επισης αρνητικη εξελιξη των επενδυσεων, της παραγωγικοτητος και ανταγωνιστικοτητος. Εαν υπαρχει σημερα μια οικονομια που ανακαμπτει με δυναμικους ρυθμους, αυτη ειναι η αμερικανικη και εαν υπαρχει μια αλλη που καταποντιζεται με επιταχυνομενους ρυθμους, αυτη ειναι η ευρωπαικη. Στο διαστημα της 6ετιας, οι παγκοσμιες επενδυσεις στην Ευρωπη μειωθηκαν κατα σχεδον 60%, ενω οι ΗΠΑ συνεχιζουν να προσελκυουν ξενες επενδυσεις απο τον υπολοιπο κοσμο.
Η Ευρωπη, με δογματικη προτεραιοτητα στην περιστολη της εσωτερικης αγορας και υποθετικη αιτιολογια την ανακτηση ανταγωνιστικοτητος, συνεχιζει να «παγωνει» τις επενδυσεις και να αποθαρρυνει τις προερχομενες απο τον υπολοιπο κοσμο. Χαρακτηριστικο δειγμα διαφορας αντιληψεων ειναι η αντιμετωπιση της μαζικης ανεργιας: ενω στην Αμερικη, η ανεργια θεωρειται ανησυχητικος δεικτης υπολειτουργιας της οικονομιας, στην Ευρωπη θεωρειται θετικος δεικτης του βαθμου «εξυγιανσης» της. Κι ακομη, ενω τοσο η Αμερικη οσο και η Ευρωπη δεν εξαγουν στον υπολοιπο κοσμο παρα μονον 11% της εθνικης παραγωγης τους, ουδεποτε η πρωτη διανοηθηκε να θυσιασει την εσωτερικη της αγορα, που απορροφα 89% της εθνικης παραγωγης υπο την προσχηματικη αναζητηση νεων αγορων στο εξωτερικο. Αντιθετως η Ευρωπη δεν δισταζει να αποδυναμωνει τις εσωτερικες της αγορες με την υποθετικη προσδοκια οτι ετσι θα αποβει ανταγωνιστικωτερη στο εξωτερικο, επιλογη ιδιαιτερα αποσταθεροποιητικη στην σημερινη συγκυρια στην οποια ολες οι διεθνεις αγορες δεν παυουν να συρρικωνονται.
Ακομη, με την πολιτικη της «ποσοτικης χαλαρωσης» (quantitave easing) απο την κεντρικη τραπεζα FED, η ρευστοτητα στην αμερικανικη οικονομια αυξηθηκε με ετησιο ρυθμο 25% και υπερδιπλασιασθηκε στην 6ετια, ωστε να κινηθει η οικονομια, ενω στην Ευρωπη η Ευρωπαικη Κεντρικη Τραπεζα εχει μειωσει τον ετησιο ρυθμο προσφορας χρηματος απο 12% προ του 2008 σε 2,5% κατα την αυτη περιοδο, με συνεπεια ο μαρασμος των ευρωπαικων αγορων να αποτρεπει καθε νεα επενδυση.
Η κυριωτερη διαφορα αναμεσα στις δυο πλευρες του Ατλαντικου ειναι οτι στην εκειθεν η στηριξη της ζητησης και της καταναλωσης θεωρειται προυποθεση για την ανακαμψη των επενδυσεων, της οικονομιας και της απασχολησης, ενω στην εντευθεν πλευρα προτασσεται το ακριβως αντιθετο δογμα: οτι η επενδυση προηγειται της ζητησης. Φυσικα, ακομη και οι πιο ανιδεοι αντιλαμβανονται τον ευρωπαικο παραλογισμο: εαν δεν προυπαρχει εξασφαλισμενη και επαρκης ζητηση, ουδεμια σοβαρη επιχειρηση διακινδυνευει να επενδυσει. Ο σημερινος απολογισμος επιβεβαιωνει την επιτυχια των αμερικανικων, αλλα και των ευρωπαικων επιλογων: απεμπλοκη απο την κριση αφ’ενος, καταβυθιση σε αυτην αφ’ετερου.
Εαν σημερα η Ευρωπη βυθιζεται, πρωτος υπευθυνος για αυτο δεν ειναι η κριση, αλλα οι επιλογες της που οδηγουν σε θλιβερο και μη-βιωσιμο αποτελεσμα. Και αφου το «πειραμα» στη χωρα μας δεν ειναι μονον ελληνικο, αλλα κυριως ευρωπαικο, τα εξ αυτου συμπερασματα δεν θα αφορουν μονον στο μικρο 2,5% της Ευρωζωνης, αλλα επισης και κυριως στο συνολο της.
Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου