To Bingham Canyon (BC), ορυχείο χαλκού
της Kenneccott Utah Copper (KUC, ανήκει στο γκρουπ της Rio Tinto), στη
Γιούτα των Ηνωμένων πολιτειών (16 μίλια ΝΔ του Salt Lake City) είναι σήμερα το μεγαλύτερο επιφανειακό ορυχείο στον κόσμο.
Είναι τόσο μεγάλο που ξεπερνά την ανθρώπινη φαντασία και φαίνεται από
το διάστημα, έχει διάμετρο 4 χιλ., βάθος πάνω από...
1200 μέτρα, εμβαδό 7,7 τετρ.χιλ. και απασχολεί πάνω από 1700 μονίμους υπαλλήλους. Μέχρι το 2018, όταν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα επέκτασης «giant leap», το οποίο ενδέχεται να περιλαμβάνει υπογειοποίηση ορισμένων τομέων, το ορυχείο θα έχει επεκταθεί αρκετά σε έκταση αλλά και συνολικό βάθος.
Tα εβδομήντα και πλέον γιγάντια 320-τονα φορτηγά τα οποία χρησιμοποιούνται στην καθημερινή λειτουργία του κινούμενα σε διαφορετικές λωρίδες κυκλοφορίας χωρίς όμως να ξεπερνούν τα 13 μίλια/ώρα, μοιάζουν με …μυρμήγκια στις φωτογραφίες. Στην πραγματικότητα όμως καθένα από αυτά κοστίζει 3,5 εκατ. $ και είναι βαρύτερο από ένα boeing 747…
Επιπλέον το ορυχείο χαλκού της KUC λειτουργεί από το 1903 συνεχώς, αποτελώντας ταυτόχρονα και το παλαιότερο επιφανειακό ορυχείο χαλκού στον κόσμο! Το 2018 σχεδιάζεται λήξη των εργασιών και η «μουσειοποίησή του» ως ιστορικό και περιηγητικό προορισμό, ενώ ήδη από το 1966 έχει περιληφθεί στα εθνικά ιστορικά ορόσημα των ΗΠΑ. Το visitors center του ορυχείου, το οποίο δεν διαφέρει από ένα υπερσύγχρονο μεταλλευτικό μουσείο, έχει δεχθεί (από το 1992) μέχρι σήμερα πάνω από 3 εκατ. επισκέπτες.
Κάθε χρόνο παράγονται από τo BC της KUC 300 χιλ.τον.Cu, 500 χιλ.ουγγιές
Au, 3.5-4 εκατ. ουγκιές Ag και 17 χιλ. τον. Mo, ενώ εξορύσσονται 55
εκατ. τον. μεταλλεύματος και 120 εκατ. τον. υπερκειμένων. Για την
εξαγωγή του χαλκού από το σχετικά φτωχό κοίτασμα χρυσοφόρου πορφύρη με
μέση περιεκτικότητα 0.55% σε Cu (κι ακόμη 0.4 g/t Au, 3.5 g/t Ag και
0.05% Mo) εφαρμόζεται υδρομεταλλουργική μέθοδος (εκχύλιση σε σωρούς με
θειϊκό οξύ και στην συνέχεια ηλεκτρόλυση) η οποία επιτρέπει την ανάκτηση
του χαλκού με καθαρότητα πάνω από 99,9%.
Μέχρι το 2004 είχαν παραχθεί από το ορυχείο συνολικά πάνω από 17 εκατ. τον. χαλκού καθώς και περισσότεροι από 700 τόνοι χρυσού και 6000 τόνοι αργύρου. Ο χρυσός και το ασήμι αποτελούν «παραπροϊόντα» που ανακτώνται κατά την διαδικασία ραφιναρίσματος του χαλκού. Εντούτοις, ο χρυσός που έχει διαχρονικά παραχθεί από το BC ξεπερνά το σύνολο του χρυσού που εξορύχθηκε στην Καλιφόρνια, στο Κολοράντο και στον ποταμό Klondike (gold and silver rushes), ενώ ο χαλκός που έχει παραχθεί επίσης συνολικά ξεπερνά κάθε άλλο ορυχείο παγκοσμίως πλην του επίσης τεράστιου ορυχείου Chuquicamata (τσουκικαμάτα) της Χιλής (παραγωγή 29 εκατ. τον. χαλκού μετά από 90 χρόνια συνεχούς λειτουργίας).
H αξία όλων των χρήσιμων ορυκτών που ελήφθησαν από το BC υποδηλώνουν πόσο σημαντικό είναι διαχρονικά το συγκεκριμένο ορυχείο για την μεταλλευτική ιστορία δικαιολογώντας ταυτόχρονα τον χαρακτηρισμό του S.Crump ως η "πλουσιότερη τρύπα της γής". Ισως δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η τραχύτητα και η δυσμορφία που χαρακτηρίζουν ανάλογα τοπία στην περίπτωση του υπεραιωνόβιου BC έχει δώσει σιγά-σιγά τη θέση της σε κάτι πιο οικείο και γραφικό. Η αγριάδα και η δυσμορφία δίνει τη θέση της στη γραφικότητα όπως έγραφε πριν πολλά χρόνια ο Uvedale Price (Three Essays on the Picturesque,1810).
To 2013 έγινε στο Bingham Canyon Mine μεγάλη κατολίσθηση πάνω από 165 εκατ. τoν. πέτρας και λάσπης, η οποία ευτυχώς προβλέφθηκε από την εκμεταλλεύτρια εταιρεία και η αστοχία ελέγχθηκε χωρίς να τραυματισθεί κανείς εργαζόμενος.
Στη Χώρα μας δεν υπάρχει καμία ανάλογη υδρομεταλλουργική εφαρμογή σε βιομηχανική κλίμακα, ούτε στους νικελιούχους λατερίτες (για το νικέλιο) ούτε στα μεικτά θειούχα των δύο κοιτασμάτων Μαύρων Πετρών και Ολυμπιάδας (για το χρυσό), ούτε φυσικά για το χαλκό εφόσον το χαλκούχο-χρυσούχο πορφυριτικό κοίτασμα των Σκουριών Χαλκιδικής, το οποίο είναι συγγενούς μεταλλοφορίας με εκείνο του BC, δεν έχει υποστεί μεταλλουργική κατεργασία μέχρι σήμερα. Το κοίτασμα των Σκουριών περιέχει περίπου 200 εκατ. τον. μεταλλεύματος (με 0,54% Cu , 0,8 g/tAu και 2 g/tAg), δηλ. θα μπορούσαν από αυτό να εξαχθούν 4 εκατ. ουγγιές χρυσού και 800 χιλ.-1 εκατ. τον. χαλκού.
Οταν το καλοκαίρι του 2009, επισκέφθηκα το Bingham Canyon (BC), περισσότερο από τους αριθμούς-ρεκόρ, με συγκλόνισε η σκέψη και ο κόπος των ανθρώπων που πέρασαν από εκεί για περισσότερο από έναν αιώνα και δημιούργησαν αυτό το τεράστιο ανθρώπινο γλυπτό για να ζήσουν. Σκεπτόμενος τα εκατομμύρια τις εργατοώρες, με πιάνει δέος. Μπορεί ο χρόνος να γλυκάνει μια δυσπλασία αλήθεια; Μπορεί να την απαλύνει, να την κάνει να φαίνεται ηπιότερη κι ενίοτε γραφική, γοητευτική και σπουδαία; Η πάντα η σκιά του υπερφυσικού θα προκαλεί μόνο δέος;
1200 μέτρα, εμβαδό 7,7 τετρ.χιλ. και απασχολεί πάνω από 1700 μονίμους υπαλλήλους. Μέχρι το 2018, όταν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα επέκτασης «giant leap», το οποίο ενδέχεται να περιλαμβάνει υπογειοποίηση ορισμένων τομέων, το ορυχείο θα έχει επεκταθεί αρκετά σε έκταση αλλά και συνολικό βάθος.
Tα εβδομήντα και πλέον γιγάντια 320-τονα φορτηγά τα οποία χρησιμοποιούνται στην καθημερινή λειτουργία του κινούμενα σε διαφορετικές λωρίδες κυκλοφορίας χωρίς όμως να ξεπερνούν τα 13 μίλια/ώρα, μοιάζουν με …μυρμήγκια στις φωτογραφίες. Στην πραγματικότητα όμως καθένα από αυτά κοστίζει 3,5 εκατ. $ και είναι βαρύτερο από ένα boeing 747…
Επιπλέον το ορυχείο χαλκού της KUC λειτουργεί από το 1903 συνεχώς, αποτελώντας ταυτόχρονα και το παλαιότερο επιφανειακό ορυχείο χαλκού στον κόσμο! Το 2018 σχεδιάζεται λήξη των εργασιών και η «μουσειοποίησή του» ως ιστορικό και περιηγητικό προορισμό, ενώ ήδη από το 1966 έχει περιληφθεί στα εθνικά ιστορικά ορόσημα των ΗΠΑ. Το visitors center του ορυχείου, το οποίο δεν διαφέρει από ένα υπερσύγχρονο μεταλλευτικό μουσείο, έχει δεχθεί (από το 1992) μέχρι σήμερα πάνω από 3 εκατ. επισκέπτες.
KUC Smelter, Μεταλλουργικό εργοστάσιο παραγωγής χαλκού στις όχθες της Great Salt Lake, φωτο 1977 |
Μέχρι το 2004 είχαν παραχθεί από το ορυχείο συνολικά πάνω από 17 εκατ. τον. χαλκού καθώς και περισσότεροι από 700 τόνοι χρυσού και 6000 τόνοι αργύρου. Ο χρυσός και το ασήμι αποτελούν «παραπροϊόντα» που ανακτώνται κατά την διαδικασία ραφιναρίσματος του χαλκού. Εντούτοις, ο χρυσός που έχει διαχρονικά παραχθεί από το BC ξεπερνά το σύνολο του χρυσού που εξορύχθηκε στην Καλιφόρνια, στο Κολοράντο και στον ποταμό Klondike (gold and silver rushes), ενώ ο χαλκός που έχει παραχθεί επίσης συνολικά ξεπερνά κάθε άλλο ορυχείο παγκοσμίως πλην του επίσης τεράστιου ορυχείου Chuquicamata (τσουκικαμάτα) της Χιλής (παραγωγή 29 εκατ. τον. χαλκού μετά από 90 χρόνια συνεχούς λειτουργίας).
H αξία όλων των χρήσιμων ορυκτών που ελήφθησαν από το BC υποδηλώνουν πόσο σημαντικό είναι διαχρονικά το συγκεκριμένο ορυχείο για την μεταλλευτική ιστορία δικαιολογώντας ταυτόχρονα τον χαρακτηρισμό του S.Crump ως η "πλουσιότερη τρύπα της γής". Ισως δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η τραχύτητα και η δυσμορφία που χαρακτηρίζουν ανάλογα τοπία στην περίπτωση του υπεραιωνόβιου BC έχει δώσει σιγά-σιγά τη θέση της σε κάτι πιο οικείο και γραφικό. Η αγριάδα και η δυσμορφία δίνει τη θέση της στη γραφικότητα όπως έγραφε πριν πολλά χρόνια ο Uvedale Price (Three Essays on the Picturesque,1810).
To 2013 έγινε στο Bingham Canyon Mine μεγάλη κατολίσθηση πάνω από 165 εκατ. τoν. πέτρας και λάσπης, η οποία ευτυχώς προβλέφθηκε από την εκμεταλλεύτρια εταιρεία και η αστοχία ελέγχθηκε χωρίς να τραυματισθεί κανείς εργαζόμενος.
Στη Χώρα μας δεν υπάρχει καμία ανάλογη υδρομεταλλουργική εφαρμογή σε βιομηχανική κλίμακα, ούτε στους νικελιούχους λατερίτες (για το νικέλιο) ούτε στα μεικτά θειούχα των δύο κοιτασμάτων Μαύρων Πετρών και Ολυμπιάδας (για το χρυσό), ούτε φυσικά για το χαλκό εφόσον το χαλκούχο-χρυσούχο πορφυριτικό κοίτασμα των Σκουριών Χαλκιδικής, το οποίο είναι συγγενούς μεταλλοφορίας με εκείνο του BC, δεν έχει υποστεί μεταλλουργική κατεργασία μέχρι σήμερα. Το κοίτασμα των Σκουριών περιέχει περίπου 200 εκατ. τον. μεταλλεύματος (με 0,54% Cu , 0,8 g/tAu και 2 g/tAg), δηλ. θα μπορούσαν από αυτό να εξαχθούν 4 εκατ. ουγγιές χρυσού και 800 χιλ.-1 εκατ. τον. χαλκού.
Οταν το καλοκαίρι του 2009, επισκέφθηκα το Bingham Canyon (BC), περισσότερο από τους αριθμούς-ρεκόρ, με συγκλόνισε η σκέψη και ο κόπος των ανθρώπων που πέρασαν από εκεί για περισσότερο από έναν αιώνα και δημιούργησαν αυτό το τεράστιο ανθρώπινο γλυπτό για να ζήσουν. Σκεπτόμενος τα εκατομμύρια τις εργατοώρες, με πιάνει δέος. Μπορεί ο χρόνος να γλυκάνει μια δυσπλασία αλήθεια; Μπορεί να την απαλύνει, να την κάνει να φαίνεται ηπιότερη κι ενίοτε γραφική, γοητευτική και σπουδαία; Η πάντα η σκιά του υπερφυσικού θα προκαλεί μόνο δέος;
του Πέτρου Τζεφέρη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου