Τρία σημεία που θα κρίνουν την επόμενη ημέρα των εργασιακών σχέσεων

Ομαδικές απολύσεις, κατώτατος μισθός και κλαδικές συμβάσεις είναι τα τρία σημεία-κλειδιά που θα κρίνουν την πορεία των διαπραγματεύσεων αλλά και το μέλλον των εργασιακών σχέσεων στην Ελλάδα, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης από τους εκπροσώπους των δανειστών. Το πόρισμα της επιτροπής εμπειρογνωμόνων που ολοκληρώθηκε εντός της εβδομάδας και αναμένεται να αποτελέσει τη βάση της διαπραγμάτευσης... 

μπορεί να μην είναι δεσμευτικό για τις δύο πλευρές, θα καθορίσει όμως το μίνιμουμ των επιδιώξεων. Καθώς βέβαια καταγράφει και τις ενστάσεις της μειοψηφίας των ειδικών, δείχνει και τα σημεία στα οποία αναμένεται να κριθεί ο «πόλεμος».

Ο «εχθρός»

Ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος έχει επιλέξει εχθρό, στοχοποιώντας ως ακραίο παίκτη το ΔΝΤ. Στηρίζει δε όλη την επιχειρηματολογία του στην αναγκαιότητα επαναφοράς του ελληνικού θεσμικού πλαισίου για τα εργασιακά, στο ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο. Οπλα του σε αυτή τη διαπραγμάτευση θα είναι η κοινή δήλωση των εγχώριων κοινωνικών εταίρων (η οποία δεν δέσμευσε και ιδιαίτερα τις προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις που υπέγραψαν τις αλλαγές στα εργασιακά το 2012), όπως και ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Κοινωνικών Δικαιωμάτων, που ισχύει εδώ και δεκαετίες, χωρίς να εμποδίζει τους δανειστές να επιβάλλουν στην Ελλάδα πολιτικές που αντίκεινται στις αρχές του.

Είναι ενδεικτικό ότι στο θέμα των ομαδικών απολύσεων, για το οποίο στο πόρισμα της επιτροπής δεν καταγράφεται διαφωνία μεταξύ των επιστημόνων, οι εκπρόσωποι που μειοψήφησαν σε άλλες θέσεις ξεκαθαρίζουν ότι η νομοθεσία της Ελλάδας δεν πρέπει να εμποδίζει τις ομαδικές απολύσεις, αλλά να επιβάλλει ορισμένες διαδικασίες, να απαιτεί επαρκή χρόνο διαπραγμάτευσης, να στηρίζει εναλλακτικές λύσεις (για παράδειγμα, απασχόληση μειωμένου ή μηδενικού ωραρίου) και να βοηθάει στην άμβλυνση των αρνητικών συνεπειών των απολύσεων. Ξεκαθαρίζουν δε ότι, ανεξάρτητα από την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που αναμένεται, η ελληνική νομοθεσία θα πρέπει να αλλάξει.

Στην ελληνική θέση για καθορισμό του κατώτατου μισθού από τους κοινωνικούς εταίρους, με την οποία συμφωνεί η πλειοψηφία των 5 από τους 8 επιστήμονες, η ισχυρότερη ένσταση έρχεται από όσους μέσα στους κόλπους των δανειστών, και σίγουρα το ΔΝΤ, υποστηρίζουν ότι οι κατώτατοι μισθοί πρέπει να είναι «νόμιμοι και να καθορίζονται από την κυβέρνηση». Παράλληλα, στο τραπέζι αναμένεται να πέσει εκ νέου η πάγια θέση μέρους των δανειστών, ότι πρέπει να είναι ένα «καθαρό ποσό», «ενιαίο» χωρίς αυξήσεις και υπερβολές που σχετίζονται με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των εργαζομένων (βλ. ωριμάνσεις, επιδόματα γάμου κ.λπ.).

Μάλιστα, και ενώ η πλειοψηφία της επιτροπής τάσσεται υπέρ ενός διαφορετικού συστήματος κατώτατου μισθού για τους νέους (θέση με την οποία διαφωνεί η ελληνική κυβέρνηση), υπάρχει και η μειοψηφία, σύμφωνα με την οποία θα πρέπει να διατηρηθεί το υπάρχον σύστημα κατώτατων μισθών για τους νέους, προκειμένου να αποφευχθούν απολύσεις.

Το τρίτο θέμα για το οποίο αναμένεται «σκληρό» μπρα ντε φερ μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών είναι αυτό των συλλογικών διαπραγματεύσεων και κυρίως το εάν οι επιχειρησιακές συμβάσεις θα διατηρήσουν το δικαίωμα να προβλέπουν χειρότερες συμφωνίες από αυτές που ορίζουν οι κλαδικές. Η επιτροπή, με 6 μέλη της, συμφωνεί στην επαναφορά της αρχής της εύνοιας, με τη μειοψηφία να εκτιμά ότι η μισθολογική ευελιξία στο μικροεπίπεδο είναι σημαντική.

Ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος εκτιμά ότι το πόρισμα είναι κοντά στις ελληνικές θέσεις και μάλιστα παραδέχεται ότι θα μπορούσε να το υπογράψει, εάν αποτελούσε μέρος μιας συμφωνίας με τους θεσμούς. Καθώς όμως αποτελεί μόνον τη βάση της συζήτησης, παραδέχεται ότι από τις 17 Οκτωβρίου και μετά, οπότε επιστρέψει το κουαρτέτο των δανειστών στη χώρα μας, θα ξεκινήσει μια «σκληρή μάχη». 

Ρούλα Σαλούρου

by kathimerini.gr