Το ΠΑΣΟΚ έφαγε τα ψωµιά του;

Αν τα φαινόµενα δεν απατούν, το ΠΑΣΟΚ περνάει τη δυσκολότερη περίοδο της ζωής του. Σε αυτό συµβάλλουν τέσσερις τουλάχιστον παράγοντες:

(α) Η κρίσιµη οικονοµική κατάσταση στην οποία έφερε τη χώρα η Ν∆ και την οποία το ΠΑΣΟΚ προσπάθησε να αντιµετωπίσει, αλλά χωρίς την αναµενόµενη επιτυχία.

(β) Η ουσιαστική έλλειψη ηγεσίας.

(γ) Η σύγχυση των στελεχών και οι διαφωνίες τους σχετικά µε την ακολουθούµενη και ακολουθητέα πολιτική. 

(δ) Η απουσία κοινά αποδεκτού αδιεκδίκητου της προεδρίας, µε αποτέλεσµα να αυτοπροβάλλονται πολλοί υποψήφιοι και να δηµιουργούνται έντονες τριβές.
 

Αν σε αυτά προσθέσουµε και τα αποτελέσµατα των δηµοσκοπήσεων που δείχνουν ότι το ΠΑΣΟΚ έχει χάσει τα δύο τρίτα των ψηφοφόρων του, είναι εύλογο να αναρωτηθεί κανείς αν το ΠαΣΟΚ έχει φάει τα ψωµιά του ως πολιτικός οργανισµός. Πριν όµως δοθεί η απάντηση στο σχετικό ερώτηµα, είναι σκόπιµο να σκεφτούµε ότι προ δυόµισι ετών η Ν∆ ήταν ηττηµένη και υπό διάλυση αφού διέλυσε την οικονοµία της χώρας και συνετρίβη στις εκλογές. Κι όµως σήµερα, µόλις δύο χρόνια µετά, διεκδικεί την
εξουσία και φέρεται ως πιθανός νικητής των επόµενων εκλογών. Φαίνεται πως ο λαός έχει βραχεία µνήµη και µεγάλη µυωπία.
 

Οποιος σκέφτεται να γράψει τη νεκρολογία του ΠΑΣΟΚ, µάλλον βιάζεται. Αυτό δεν σηµαίνει βέβαια ότι η επιβίωσή του είναι δεδοµένη. Αντίθετα, για την επιβίωσή του απαιτείται προσεκτική και σοβαρή προσπάθεια σε δύο του λάχιστον µέτωπα, ήτοι της ανανέωσης των στελεχών, που πρέπει να είναι σαρωτική, και του ιδεολογικού εκσυγχρονισµού. Τα περισσότερα στελέχη του ΠΑΣΟΚ δίνουν την εντύπωση ότι διακωµωδούν τους εαυτούς τους για να µην αποκαλυφθεί η κενότητά τους. Για τον ιδεολογικό του εκσυγχρονισµό και την πολιτική που απορρέει απ’ αυτόν, το ΠΑΣΟΚ πρέπει να κατανοήσει και να διατυπώσει εφαρµόσιµες προτάσεις για πολλά σοβαρά προβλήµατα της ελληνικής κοινωνίας, όπως π.χ. η µετανάστευση, η εγκληµατικότητα, η φτώχεια, η αναµόρφωση της δηµόσιας διοίκησης κτλ. Οι γενικότητες περί πράσινης ανάπτυξης, περί κοινωνικής συνοχής κ.ά. δεν αρκούν πλέον.

Και φυσικά είναι αναγκαία νέα ηγεσία. Το ΠΑΣΟΚ χρειάζεται πρόεδρο που να είναι και ουσιαστικός αρχηγός, υπεύθυνος και υπόλογος. ∆εν χρειάζεται ούτε διαρχίες, ούτε τριαρχίες, ούτε συλλογική ηγεσία. Τα χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά και το ΠΑΣΟΚ πρέπει να δράσει άµεσα. ∆ιαφορετικά, η πιθανότητα να καταποντιστεί στις επόµενες εκλογές δεν είναι αµελητέα και τότε πράγµατι θα έχει φάει τα ψωµιά του. Στο σηµείο αυτό πρέπει να τονίσω ότι δεν θεωρώ τον απερχόµενο πρόεδρο κ. Παπανδρέου αποτυχηµένο πρωθυπουργό. Είναι µάλλον άτυχος διότι ανέλαβε τις ευθύνες του πρωθυπουργού στη χειρότερη δυνατή στιγµή. Αλλά δυστυχώς αυτά έχει η πολιτική ζωή. Αλλος κερδίζει αδίκως, άλλος χάνει αδίκως.

Ο κ. Θ. Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.   

 

Aπο:ΤΟ ΒΗΜΑ