Κρίσεις πανικού: Αυτά που πρέπει να ξέρετε

Κρίσεις πανικού:όλα όσα πρέπει να ξέρετε

Η διαταραχή πανικού αποτελεί μια αιφνίδια και χρονικά περιορισμένη περίοδο  έντονου φόβου ή δυσφορίας, χωρίς την ύπαρξη πραγματικού κινδύνου, η οποία εξελίσσεται ραγδαία και κορυφώνεται μέσα σε 10 λεπτά. Το κύριο χαρακτηριστικό είναι ότι το άτομο βιώνει σωματικά συμπτώματα τα οποία λανθασμένα ερμηνεύει ως δείγμα επικείμενης καταστροφής. Για παράδειγμα ένα σύμπτωμα όπως η ταχυκαρδία, ερμηνεύεται αποκλειστικά ως ένδειξη εμφράγματος χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έχει προκληθεί (π.χ. σωματική άσκηση, στρες), οι οποίες θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν την εμφάνιση της ταχυκαρδίας.




Η εμπειρία της πλήρους κρίσης πανικού συνοδεύεται από την εμφάνιση τουλάχιστον τεσσάρων (4) ή περισσότερων από τα παρακάτω συμπτώματα:

• ταχυκαρδία,
• εφίδρωση,
• τρέμουλο,
• αίσθηση δύσπνοιας ή ασφυξίας,
• αίσθηση πνιξίματος (δυσκολία στην κατάποση),
• πόνο στο στήθος ή δυσφορία,
• ναυτία, ζαλάδα, ή τάση λιποθυμίας,
• αποπροσωποποίηση,
• φόβο ότι το άτομο θα χάσει τον έλεγχο ή θα τρελαθεί,
• φόβο ότι θα πεθάνει,
• μουδιάσματα ή μυρμηγκιάσματα/ φαγούρα/κάψιμο και
• κρυάδες ή εξάψεις.

Το πιο σύνηθες είναι οι κρίσεις πανικού να συμβαίνουν κατά την διάρκεια της ημέρας, είτε χωρίς προφανή αιτία ή όταν το άτομο εισέρχεται σε μια κατάσταση που για εκείνον υποδηλώνει κίνδυνο.
Όμως, υπάρχουν και αρκετές περιπτώσεις ατόμων που πάσχουν από διαταραχή πανικού, οι οποίοι παρουσιάζουν κρίσεις πανικού και κατά την διάρκεια της νύχτας ή, πιο σπάνια, μόνο τη νύχτα. Τα ποσοστά που κατά καιρούς δημοσιεύονται στην διεθνή βιβλιογραφία σχετικά με το πόσοι από αυτούς που έχουν διαταραχή πανικού βιώνουν νυχτερινές κρίσεις, κυμαίνονται από 28% -71%.
Τα άτομα που βιώνουν νυχτερινούς πανικούς, ξυπνούν απότομα μέσα στην νύχτα σε κατάσταση πανικού, χωρίς προφανή λόγο. Τα συμπτώματα της νυχτερινής κρίσης  πανικού δεν διαφοροποιούνται από αυτά κατά την διάρκεια της ημέρας. Όμως, η νυχτερινή κρίση πανικού διαφοροποιείται από άλλες καταστάσεις διέγερσης κατά την διάρκεια του ύπνου, που οφείλονται σε εφιάλτες ή ενοχλήσεις από το περιβάλλον, όπως π.χ. δυνατοί θόρυβοι. Οι περισσότεροι ασθενείς δηλώνουν ότι οι νυχτερινοί πανικοί συμβαίνουν μία (1) με τρεις (3) ώρες αφού το άτομο έχει κοιμηθεί και συνήθως δεν βιώνουν πάνω από μια κρίση την φορά. Η νυχτερινή κρίση πανικού συνήθως διαρκεί 2-8 λεπτά και συνήθως μετά την κρίση είναι δύσκολο για το άτομο να ξανακοιμηθεί.
Συχνά, τα άτομα που πάσχουν από νυχτερινούς πανικούς καταλήγουν να φοβούνται να κοιμηθούν και προσπαθούν να καθυστερήσουν την έναρξη του ύπνου.  Σιγά-σιγά, η αποφυγή ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική έλλειψη ύπνου, η οποία τελικά επιδεινώνει την συχνότητα των νυχτερινών πανικών.
Η διεθνής βιβλιογραφία δεν έχει καταλήξει σε ξεκάθαρο συμπέρασμα αναφορικά με το κατά πόσο το φαινόμενο των νυχτερινών κρίσεων πανικού, αποτελεί σοβαρότερης μορφής διαταραχή πανικού ή έναν άλλο τύπο διαταραχής πανικού. Μέχρι πρόσφατα οι νυχτερινές κρίσεις πανικού αντιμετωπιζόταν κυρίως με φαρμακευτική αγωγή. Πλέον, η κατανόηση των ψυχολογικών παραγόντων που εμπλέκονται στους νυχτερινούς πανικούς, έχει οδηγήσει στην εξέλιξη ψυχοθεραπευτικών πρωτοκόλλων και στην εφαρμογή τους στην κλινική πράξη με αισιόδοξα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, η γνωστική συμπεριφοριστική θεραπεία που είναι αποτελεσματική στις «συμβατικές» κρίσεις πανικού, μετά από κατάλληλες τροποποιήσεις και προσαρμογές, εμφανίζεται να είναι αποτελεσματική και στην ψυχολογική αντιμετώπιση των νυχτερινών κρίσεων πανικού.

Γράφει η Δρ. Εύα Κωνσταντινίδη
Κλινικός Ψυχολόγος

Aπο: healthview.gr/