Oι 10 βασικές αλλαγές στα δικαιώματα των διαδικτυακών αγορών

Σε ισχύ βρίσκονται από την προηγούμενη Παρασκευή, οι νέοι κανόνες για τα δικαιώματα των καταναλωτών. Με την νέα οδηγία που εφαρμόστηκε, μεταξύ άλλων διπλασιάζεται σε διάρκεια το δικαίωμα υπαναχώρησης σε 14 ημέρες, δίδεται τέλος σε πρόσθετες επιβαρύνσεις για χρήση πιστωτικής κάρτας και τηλεφωνικής γραμμής εξυπηρέτησης, αλλά και απαγορεύονται τα προσυμπληρωμένα τετραγωνίδια διαφόρων ιστοσελίδων για χρέωση πρόσθετων πληρωμών (π.χ. κατά την αγορά αεροπορικών εισιτηρίων στο διαδίκτυο).

Σύμφωνα με την Κομισιόν:








1) Η πρόταση καταργεί τις κρυφές επιβαρύνσεις και έξοδα στο διαδίκτυο. Οι καταναλωτές θα προστατεύονται από «παγίδες πληρωμών» στο διαδίκτυο. Σε τέτοιες παγίδες πέφτουν οι καταναλωτές όταν, για παράδειγμα, ορισμένοι προσπαθούν να τους εξαπατήσουν υποχρεώνοντάς τους να πληρώσουν για «δωρεάν» υπηρεσίες, όπως τα ωροσκόπια ή οι συνταγές μαγειρικής. Στο εξής, οι καταναλωτές πρέπει να δηλώνουν ρητά πως κατάλαβαν ότι πρέπει να πληρώσουν.

2) Μεγαλύτερη διαφάνεια στις τιμές. Οι έμποροι πρέπει να αναφέρουν το συνολικό κόστος του προϊόντος ή της υπηρεσίας, καθώς και κάθε άλλη πρόσθετη δαπάνη. Όσοι κάνουν αγορές μέσω διαδικτύου δεν θα υποχρεούνται να πληρώνουν επιβαρύνσεις ή άλλες δαπάνες, εάν δεν έχουν ενημερωθεί πλήρως προτού κάνουν τη σχετική παραγγελία.

3) Απαγόρευση προσυμπληρωμένων τετραγωνιδίων στους ιστότοπους. Όταν κάνετε αγορές στο διαδίκτυο –όπως όταν αγοράζετε ένα αεροπορικό εισιτήριο – πολλές φορές σας προτείνονται πρόσθετες επιλογές, όπως ασφάλεια ταξιδίου ή η ενοικίαση αυτοκινήτου. Αυτές οι πρόσθετες υπηρεσίες προτείνονται συνήθως με τη μορφή των λεγόμενων «προσυμπληρωμένων τετραγωνιδίων». Επί του παρόντος, οι καταναλωτές αναγκάζονται συχνά να αφαιρούν την επιλογή από τα τετραγωνίδια αυτά όταν δεν επιθυμούν τις επιπλέον αυτές υπηρεσίες. Με τη νέα οδηγία, τα προσυμπληρωμένα τετραγωνίδια απαγορεύονται σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

4) Προθεσμία 14 ημερών για να αλλάξετε γνώμη σχετικά με μια αγορά. Η προθεσμία εντός της οποίας ένας καταναλωτής μπορεί να υπαναχωρήσει από σύμβαση πώλησης παρατείνεται σε 14 ημερολογιακές ημέρες (έναντι της νόμιμης προθεσμίας των επτά ημερών που προβλέπει σήμερα η νομοθεσία της ΕΕ). Αυτό σημαίνει ότι ένας καταναλωτής μπορεί να επιστρέψει το προϊόν, εάν για οποιονδήποτε λόγο αλλάξει γνώμη.

Αυξημένη προστασία σε περίπτωση ελλιπούς πληροφόρησης: αν ο πωλητής δεν έχει ενημερώσει με σαφήνεια τον πελάτη σχετικά με το δικαίωμα υπαναχώρησης, τότε η προθεσμία επιστροφής αυξάνεται σε ένα έτος.

Οι καταναλωτές προστατεύονται επίσης και έχουν δικαίωμα υπαναχώρησης για προσυνεννοημένες επισκέψεις, δηλαδή όταν ο πωλητής έχει επικοινωνήσει εκ των προτέρων με τον καταναλωτή και τον έχει πιέσει να τον δεχθεί στο σπίτι του. Επίσης, δεν χρειάζεται πλέον να γίνεται διάκριση μεταξύ προσυνεννοημένων και μη προσυνεννοημένων επισκέψεων. Με τον τρόπο αυτό, θα αποφεύγεται η καταστρατήγηση των κανόνων.

Το δικαίωμα υπαναχώρησης επεκτείνεται και στις διαδικτυακές δημοπρασίες, όπως το eBay –, αν και τα προϊόντα που αγοράζονται σ΄ αυτές θα μπορούν να επιστρέφονται μόνον αν έχουν αγοραστεί από επαγγελματία πωλητή.

Η περίοδος υπαναχώρησης θα αρχίζει από τη στιγμή που ο καταναλωτής παραλαμβάνει το προϊόν, και όχι από τη στιγμή που συνάπτεται η σύμβαση, όπως συμβαίνει σήμερα. Οι κανόνες αυτοί θα ισχύουν για τις πωλήσεις μέσω διαδικτύου, τις τηλεφωνικές και ταχυδρομικές παραγγελίες και τις πωλήσεις που γίνονται εκτός καταστήματος, π.χ. στο σπίτι του καταναλωτή, στον δρόμο, σε επιδείξεις Tupperware ή κατά τη διάρκεια εκδρομής που έχει οργανώσει ο έμπορος.

5) Ενίσχυση του δικαιώματος επιστροφής χρημάτων. Ο έμπορος οφείλει να επιστρέφει στον καταναλωτή το τίμημα του προϊόντος εντός 14 ημερών από την υπαναχώρηση. Στο ποσό της επιστροφής θα περιλαμβάνεται και το κόστος παράδοσης. Γενικά, ο έμπορος θα αναλαμβάνει τον κίνδυνο οποιασδήποτε ζημίας κατά τη μεταφορά του προϊόντος, μέχρις ότου αυτό περιέλθει στην κατοχή του αγοραστή.

6) Θέσπιση τυποποιημένου ευρωπαϊκού εντύπου σχετικά με την υπαναχώρηση. Οι καταναλωτές θα προμηθεύονται ένα τυποποιημένο έντυπο για την υπαναχώρηση, το οποίο θα μπορούν (χωρίς να είναι υποχρεωμένοι) να χρησιμοποιήσουν σε περίπτωση που θελήσουν να υπαναχωρήσουν από σύμβαση την οποία έχουν συνάψει εξ αποστάσεως ή κατόπιν επίσκεψης του πωλητή στο σπίτι. Το έντυπο αυτό θα διευκολύνει και θα επιταχύνει τη διαδικασία υπαναχώρησης από συμβάσεις που έχουν συναφθεί σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ.

7) Κατάργηση πρόσθετων επιβαρύνσεων για χρήση πιστωτικών καρτών και τηλεφωνικών γραμμών εξυπηρέτησης. Οι έμποροι δεν θα μπορούν πλέον να επιβαρύνουν τους καταναλωτές που πληρώνουν με πιστωτική κάρτα (ή άλλο μέσο πληρωμής) με ποσό μεγαλύτερο από αυτό που καταβάλλουν οι ίδιοι για να παρέχουν αυτό το μέσο πληρωμής. Οι έμποροι που χρησιμοποιούν τηλεφωνικές γραμμές εξυπηρέτησης, οι οποίες επιτρέπουν στον καταναλωτή να επικοινωνεί μαζί τους για τη σύμβαση, δεν θα μπορούν πλέον να χρεώνουν τις κλήσεις αυτές περισσότερο από τη βασική τιμή τηλεφωνικής κλήσης.

8) Σαφέστερες πληροφορίες για το ποιος πληρώνει τα έξοδα επιστροφής του προϊόντος. Εάν ο έμπορος επιθυμεί να αναλάβει ο καταναλωτής -ο οποίος έχει στο μεταξύ αλλάξει γνώμη- το κόστος επιστροφής του προϊόντος, οφείλει να τον ενημερώσει σχετικά εκ των προτέρων και με σαφήνεια. Διαφορετικά, θα πρέπει να πληρώσει ο ίδιος ο έμπορος τα έξοδα επιστροφής. Ο έμπορος πρέπει, πριν από την πραγματοποίηση της αγοράς, να δίνει τουλάχιστον μια εκτίμηση του μέγιστου κόστους επιστροφής προϊόντων μεγάλων διαστάσεων που αγοράζονται μέσω διαδικτύου ή δι΄ αλληλογραφίας, όπως π.χ. καναπέδες, ώστε να μπορεί ο καταναλωτής, πλήρως ενημερωμένος, να επιλέξει από πού θα αγοράσει.

9) Ισχυρότερη προστασία των καταναλωτών σε σχέση με τα ψηφιακά προϊόντα. Οι πληροφορίες σχετικά με το ψηφιακό περιεχόμενο θα πρέπει επίσης να είναι σαφέστερες και να περιέχουν στοιχεία σχετικά με τη συμβατότητα του περιεχομένου με το υλικό και το λογισμικό, καθώς και σχετικά με την εφαρμογή όλων των τεχνικών μέτρων προστασίας, όπως ο περιορισμός του δικαιώματος των καταναλωτών να παράγουν αντίγραφα του περιεχομένου. Οι καταναλωτές θα έχουν το δικαίωμα να υπαναχωρούν από αγορές ψηφιακού περιεχομένου, όπως η τηλεφόρτωση μουσικής ή βίντεο, αλλά μόνο μέχρι τη στιγμή της πραγματικής έναρξης της διαδικασίας τηλεφόρτωσης.

10) Κοινοί κανόνες που διευκολύνουν τις επιχειρήσεις να δραστηριοποιούνται σε όλη την Ευρώπη. Οι κανόνες αυτοί περιλαμβάνουν:

•Ένα ενιαίο σύνολο βασικών κανόνων για τις εξ αποστάσεως συμβάσεις (αγορές μέσω τηλεφώνου, ταχυδρομείου ή διαδικτύου) και τις συμβάσεις εκτός καταστήματος (πωλήσεις εκτός των εγκαταστάσεων της επιχείρησης, π.χ. στον δρόμο ή στο σπίτι) στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίοι εξασφαλίζουν ισότιμους όρους ανταγωνισμού και μειώνουν το κόστος συναλλαγής για τους διασυνοριακούς εμπόρους, κυρίως για τις αγορές μέσω διαδικτύου.

•Τυποποιημένα έντυπα που θα διευκολύνουν τις επιχειρήσεις: οι επιχειρήσεις θα διαθέτουν τυποποιημένα έντυπα όσον αφορά την υποχρέωση ενημέρωσης για το δικαίωμα υπαναχώρησης.

•Ειδικοί κανόνες για τις μικρές επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες, όπως οι υδραυλικοί. Δεν θα ισχύει δικαίωμα υπαναχώρησης σε ό,τι αφορά τις επείγουσες επισκευές και εργασίες συντήρησης. Επίσης, τα κράτη μέλη θα μπορούν να αποφασίσουν να απαλλάσσουν από ορισμένες υποχρεώσεις πληροφόρησης τους επαγγελματίες που οι καταναλωτές καλούν στο σπίτι τους για εργασίες επισκευής και συντήρησης αξίας μικρότερης από 200 ευρώ.

Δ. Καδδά