Προτεσταντική εργασιακή ηθική εναντίον μεσογειακού ταμπεραμέντου

Τελικά, άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου.

 Σύμφωνα με άρθρο του Guardian, οι Βρετανοί άρχισαν να αλλάζουν άποψη για τους Γερμανούς, και εκεί που κάποτε τους ταύτιζαν με  «ναζιστές που φοράνε μαύρες μπότες», άρχισαν πλέον να τους ζηλεύουν για την… εργασιομανία τους!
Μπορεί λοιπόν η Βρετανία να παραμένει σκεπτική όσον αφορά στην ΕΕ, και στον γερμανικό ρόλο μέσα σε αυτήν, αλλά τελευταία οι Άγγλοι άρχισαν να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η Γερμανία.

Οι πολιτικοί, οι τράπεζες, τα σχολεία, και τα νοσοκομεία, όλα αυτά κρίνονται πολύ πιο θετικά από τα αντίστοιχα της Βρετανίας. Μάλιστα, η Γερμανία είναι πλέον η δεύτερη χώρα την οποία θαυμάζουν περισσότερο οι Άγγλοι, μετά την Αμερική, και πριν από την Σουηδία.
 

Το κύριο χαρακτηριστικό  με το οποίο οι Βρετανοί ταυτίζουν την Γερμανία, είναι η σκληρή εργασία. Και αυτό αποτελεί ειρωνεία, αφού μέχρι πρόσφατα αυτός ακριβώς ήταν και ο λόγος που κανένας δεν άντεχε τους Γερμανούς.
 

Το 1906, ο Γερμανός κοινωνιολόγος Max Scheler εξήγησε την διεθνή αντιπάθεια όλων απέναντι στους συμπατριώτες του, αποδίδοντάς την στην «χαρά της δουλειάς για την δουλειά, χωρίς σκοπό, και χωρίς λόγο».
Την ίδια εποχή, ο συνάδελφός του Max Weber καθιέρωσε την φράση «προτεσταντική εργασιακή ηθική», για να εξηγήσει την σχεδόν θρησκευτική προσήλωση των Γερμανών για την εργασία.
Σήμερα, η Γερμανία εκπροσωπεί αυτήν την ηθική περισσότερο από ποτέ άλλοτε. Εδώ και μερικές ημέρες μάλιστα, τα δυο υψηλότερα αξιώματα της χώρας καταλαμβάνονται από ανθρώπους που προέρχονται από προτεσταντικό οικογενειακό περιβάλλον. Η καγκελάριος είναι κόρη Λουθηρανού ιερέα, ενώ ο νέος πρόεδρος της Γερμανίας Joachim Gauck, είναι ο ίδιος πρώην ιερέας.
Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι οι Γερμανοί δεν εργάζονται πιο σκληρά από τους Βρετανούς. Μάλιστα, όσο περνάει ο καιρός, εργάζονται και λιγότερο.
 

Σε μια έκθεση της ΕΕ του 2010, σχετικά με τις αργίες, η Γερμανία κατέλαβε  την πρώτη θέση με 40 αργίες το χρόνο, ενώ η Ελλάδα (που «αποφεύγει την δουλειά»), έχει μόλις 33.
 

Επί δεκαετίες ολόκληρες, είχαμε την αντίθεση των Γερμανών μεθοδικών «ρομπότ», με τους Έλληνες «καλοπερασάκηδες». Και ως ένα βαθμό η αντίθεση αυτή ήταν και φυσιολογική. Πάνω απ όλα είχε να κάνει με το κλίμα της κάθε περιοχής, και τον ρόλο του στη διαμόρφωση της κουλτούρας και του πολιτισμού του κάθε λαού.
 

Στον παγωμένο και σκοτεινό Βορρά, όπου η νύχτα άρχιζε από το μεσημέρι, φυσικό και επόμενο ήταν, μην έχοντας τι άλλο να κάνουν, οι πρόγονοι των βόρειων λαών, την ημέρα να λεηλατούν και να επιδράμουν το ένα χωριό εναντίον του άλλου, και τα (ατελείωτα) βράδια να κάθονται γύρω από μια φωτιά, και να μπεκρουλιάζουν ουρλιάζοντας άναρθρες κραυγές. Έτσι ακριβώς όπως κάνουν και οι σημερινοί απόγονοί τους, όταν μεθοκοπάνε.
Αντιθέτως στην Ελλάδα (και πιο γενικά στην Μεσόγειο) όπου όλα ήταν σε μέτρο, ακόμη και το κλίμα, επόμενο ήταν οι πρόγονοί μας να έχουν μια εντελώς διαφορετική άποψη για την ζωή γενικότερα. 

Ο ήλιος, η θάλασσα, το ήπιο κλίμα, όλα αυτά συντέλεσαν στην δημιουργία πολιτισμού. Και σε μια διαφορετική ψυχοσύνθεση, με εντελώς διαφορετική άποψη απέναντι στην έννοια της εργασίας. Και στην απουσία αλκοολισμού, παρεμπιπτόντως. Η εργασία ποτέ δεν ήταν αυτοσκοπός για τους Έλληνες. Αναγκαίο κακό, για να επιβιώσει κάποιος ναι. Αυτοσκοπός όχι.
Σε ένα άλλο επίπεδο, όσο πιο νότια πάμε, και όσο πιο έντονη είναι η ηλιακή ακτινοβολία, και η ζέστη, τόσο πιο ράθυμοι και πιο «τεμπέληδες» είναι οι κάτοικοι των περιοχών αυτών.
Μετά την βιομηχανική επανάσταση, η εργασία καθιερώθηκε πλέον σε όλες σχεδόν τις  τάξεις. Ο φεουδαρχισμός αντικαταστάθηκε από τον καπιταλισμό, και οι κοινωνίες αναγκάστηκαν να αποκτήσουν εργασιακή συνείδηση. Ακόμη και με το στανιό.
Έλα όμως που το άτιμο το κλίμα δεν άλλαξε. Και έτσι οι Έλληνες δυσκολεύτηκαν σχετικά να προσαρμοστούν στην νέα πραγματικότητα, αρνούμενοι να μεταβληθούν σε πειθαρχημένα ρομπότ που δουλεύουν ολημερίς, ολόκληρη την εβδομάδα, με μόνο σκοπό να έρθει το Σαββατόβραδο για να γίνουν «κομμάτια».
Και αυτήν ακριβώς την μη προσαρμογή μας είναι που δεν μπόρεσαν ποτέ να συγχωρήσουν οι Βόρειοι, και πιο συγκεκριμένα, οι κατ εξοχήν ρομποτοειδείς εργασιομανείς, οι Γερμανοί «σύμμαχοί» μας. Εκεί είναι όπου πηγάζει το μένος τους εναντίον της «τεμπέλικης» Ελλάδας.
Πως δηλαδή γίνεται, να δουλεύουμε, και παράλληλα να διασκεδάζουμε, ζώντας μια ζωή που για αυτούς θυμίζει ασωτία. Τρελαίνονταν όταν (στις καλές εποχές) έβλεπαν την Ελλάδα να σφύζει από ζωή, ακόμη και τα χαράματα. Όταν έβλεπαν τους Έλληνες να πηγαίνουν για φαγητό στις 11:00 το βράδυ, ή όταν έβλεπαν τα νυχτερινά μαγαζιά μας να ανοίγουν τα μεσάνυχτα. Χώρια η ζήλια τους για την θάλασσα, τον ήλιο, και όλα τα υπόλοιπα με τα οποία η φύση μας ευλόγησε.
Σήμερα, όπου όλα έχουν έρθει τα πάνω κάτω, βλέπουμε τους Γερμανούς να μιλάνε για εργασιακή κόπωση. Ακόμη και οι καθολικοί επίσκοποι της χώρας, διαμαρτύρονται για εξάντληση, όπως διαμαρτύρονται διάφοροι πολιτικοί, επιχειρηματίες, κ.ά.
 

Αντιθέτως, οι κάπως πιο χαλαροί Βρετανοί, ζηλεύουν τους Γερμανούς για την εργασιομανία τους, και μάλιστα θέλουν να τους μιμηθούν.
Ακόμη και οι νότιοι (μέχρι πρότινος ράθυμοι) Ινδοί μπήκαν στους νέους «προτεσταντικούς» ρυθμούς, και δουλεύουν με όλο και πιο έντονους ρυθμούς. Σε λίγο θα δούμε και τους Μεξικανούς να αλλάζουν συνήθειες, να κόβουν τις σιέστες, και να εργάζονται κι αυτοί με γερμανικούς ρυθμούς.
 

Strange Attractor